Het capaciteitstarief uitgelegd

Waaruit bestaat je energiefactuur, hoe worden de nettarieven nu berekend en wat is de impact ervan op de factuur? Deze en nog andere vragen beantwoorden onze collega's Mark en Femke in deze korte video. Ze delen ook een handig overzicht van het gemiddelde piekverbruik per type toestel, dat je makkelijk kan downloaden via onderstaande knop.

Bekijk het verbruik per toestel

Waaruit bestaat je elektriciteitsfactuur?

Jouw elektriciteitelektriciteitsfactuur bestaat uit 3 onderdelen: de elektriciteitkost, de nettarieven en een aantal heffingen.

Elektriciteitsprijs

De elektriciteitprijs of -kost bestaat voor een groot deel uit de kost voor de geleverde elektriciteit. Daarnaast wordt hier een deel administratieve kost bij gerekend. Deze elektriciteitkost hangt daarom nauw samen met de keuze van jouw elektriciteitsleverancier en met je eigen energieverbruik. Eneco bepaalt de elektriciteitprijs aan de hand van een bepaald tarief. Het capaciteitstarief verandert dus niets aan de elektriciteitkost.

Nettarieven

De distributienettarieven zijn de tarieven die je betaalt om energie tot bij jou thuis te krijgen. Ze dienen om de kosten te dekken die de distributienetbeheerder maakt bij het aanleggen, onderhouden en vernieuwen van het elektriciteitsnet. Sinds 1 januari 2023 zijn deze nettarieven veranderd.

Belastingen, heffingen en toeslagen

De federale en regionale overheden heffen een aantal bijdrages, waaronder een energiebijdrage, een bijdrage groene stroom, bijzondere accijnzen voor elektriciteit en voor gas.

Verdeling elektriciteitsfactuur voor een gemiddeld gezin (2023)

Wat is het capaciteitstarief en wat verandert er?

Tot en met 31 december 2022 werden de distributienettarieven berekend op basis van je verbruik. Met de invoering van het capaciteitstarief sinds 1 januari 2023 in Vlaanderen is een deel van de nettarieven voor elektriciteit niet meer afhankelijk van de hoeveelheid elektriciteit die je verbruikt, maar van de piekmomenten in je verbruik. Zo verdwijnt ook het onderscheid tussen het duurdere dagtarief en voordeligere nachttarief voor de berekening van de distributienettarieven.

Die pieken kan de netbeheerder meten dankzij de ‘slimme’ of digitale meter. Als je beperkte stroompieken veroorzaakt en jouw verbruik van het elektriciteitsnet weet te spreiden, word je beloond en zal je dus minder betalen op je elektriciteitsfactuur.

Bovendien met de juiste investeringen zoals zonnepanelen en een thuisbatterij neem je minder elektriciteit af van het net en kan je je afname ook beter spreiden. Dit zou dus een positieve impact op de elektriciteitsfactuur moeten hebben.

Ontdek aan de hand van verschillende simulaties wat dit betekent voor jouw specifieke situatie

Ontdek hoe het capaciteitstarief berekend wordt aan de hand van enkele simulaties, en welke oplossingen er zijn om te besparen.

Meer info

Gevolgen op je factuur van de invoering van het capaciteitstarief

Sinds 1 januari 2023 vind je het nieuwe capaciteitstarief op je elektriciteitsfactuur terug. Vlaamse huishoudens met een gemiddeld elektriciteitsverbruik merken het verschil niet als ze geen te hoge pieken veroorzaken. Maar wat voor gevolgen heeft het capaciteitstarief voor toestellen die veel verbruiken, zoals een warmtepomp, een elektrische auto of accumulatieverwarming?

Voor eigenaars van elektrische auto's is het belangrijk om hun elektriciteitsverbruik te spreiden. Ze kunnen best op een intelligente manier de laadpaal gebruiken, in functie van het elektriciteitsverbruik van de woning, het aantal kilometers dat ze rijden en hun rijgedrag. Een 'slimme' laadpaal kan je helpen door het opladen beter te spreiden over de tijd.

Een warmtepomp benadeelt gebruikers niet in dit nieuwe systeem. Ze draait dan veel, maar wel op een laag vermogen. Met het capaciteitstarief betaal je hiervoor net minder voor het distributietarief.

Wie een accumulatieverwarming heeft met digitale meter kijk best zijn pieken na op Fluvius. Voor wie nog een klassieke meter heeft de Vlaamse regering beslist dat zij pas vanaf januari 2028 een digitale meter zullen krijgen. Tot die tijd zal deze groep een vast bedrag betalen voor het capaciteitstarief.

Waarom komt het capaciteitstarief er?

Het capaciteitstarief werd geïntroduceerd om de distributienettarieven in de toekomst voor iedereen betaalbaar te houden. We weten dat in Vlaanderen het meest elektriciteit wordt verbruikt na de werkdag, tussen 17u en 20u.

Als het aantal elektrische wagens en warmtepompen in de nabije toekomst stijgt, lopen we een groot risico op overbelastingen op bepaalde momenten van de dag. De bedoeling van het nieuwe capaciteitstarief is vooral om grote pieken in elektriciteitsverbruik te voorkomen.

Anders zou de distributienetbeheerder onnodig moeten investeren in de verzwaring van het net. Dit zou het elektriciteitsnet minder betrouwbaar maken en leiden tot onnodige kosten voor de eindgebruiker. Met het capaciteitstarief wil de VREG (de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt) de netverbruiker stimuleren om het elektriciteitsverbruik te spreiden en geen te grote stroompieken te veroorzaken.

Veelgestelde vragen

Wat is het capaciteitstarief?

Het capaciteitstarief is een manier om een deel van de distributiekosten voor elektriciteit te berekenen. De distributiekosten zijn een deel van de factuur die je aan Eneco betaalt. Dit deel storten we door aan de netbeheerder, voor de aanleg en het onderhoud van het distributienet.

Wie zijn verbruik spreidt en hoge pieken vermijdt, betaalt met het capaciteitstarief minder dan wie dat niet doet. Hoe de netbeheerder je capaciteitstarief berekent, lees je hieronder.
Voor wie geldt het capaciteitstarief?

Het capaciteitstarief geldt voor alle huishoudelijke en zakelijke verbruikers van elektriciteit in Vlaanderen. Klanten die recht hebben op het sociaal tarief, betalen geen apart capaciteitstarief. Het sociaal tarief is namelijk een ‘all-inclusive’ tarief waar distributiekosten al mee in verrekend zijn.
Vanaf wanneer betaal ik het capaciteitstarief?

Vanaf 1 januari 2023 betaal je het capaciteitstarief. Je vindt dit tarief terug op je afrekening, op voorwaarde dat (een deel van) de gefactureerde periode na 1 januari 2023 valt. Op je voorschotfactuur verandert er dus niets vanaf 1 januari.

Voor de berekening van het capaciteitstarief vanaf 1 januari 2023 houdt Fluvius enkel rekening met je maandpieken vanaf januari. De pieken van de maanden ervoor zijn wel zichtbaar op Mijn Fluvius, maar gebruikt men niet in de berekening.
Op welke kosten heeft capaciteitstarief een impact?

Het capaciteitstarief is een distributiekost die je betaalt op de afname van elektriciteit. Je betaalt dus geen capaciteitstarief op de elektriciteit die je zelf produceert en op het net injecteert. Op aardgas betaal je wel distributiekosten, maar geen capaciteitstarief.
Ik betaal prosumententarief. Geldt het capaciteitstarief ook voor mij?

Heb je zonnepanelen en een analoge meter, dan betaal je prosumententarief op basis van het vermogen van je omvormer. Daarnaast betaal je het capaciteitstarief op basis van een minimum piekvermogen van 2,5 kW.
- Hoe wordt het capaciteitstarief berekend?
  
  Het capaciteitstarief wordt berekend op basis van je piekvermogen.
  
  Digitale meter
  Je digitale meter meet elk kwartier je elektriciteitsverbruik. Op basis van dit verbruik wordt je kwartiervermogen berekend. Het hoogste kwartiervermogen in een maand is je maandpiek. Op basis van die maandpieken berekent Fluvius je capaciteitstarief. Ga naar de website van de VREG en bekijk hun infofilmpje voor meer uitleg.
  
  Het moment waarop je hoogste kwartiervermogen valt, is niet belangrijk bij de berekening van het capaciteitstarief.
  
  Analoge meter
  Een analoge meter doet geen automatische meteropnames. Het is dus niet mogelijk om je piekvermogen te bepalen. Daarom wordt er bij een analoge meter de minimum maandpiek van 2,5 kW gehanteerd.
- Wat is het verschil tussen een analoge meter en een digitale in het kader van het capaciteitstarief?
  
  Met een analoge meter kan je geen piekvermogen meten. Daarom gebruikt Fluvius het minimum piekvermogen van 2,5 kW. Heb je vermoedelijk een hoog piekvermogen, dan kan een analoge meter dus goedkoper uitkomen. Een digitale meter levert dan weer een grotere besparing op bij een laag piekvermogen.
  
  Het is zeker de moeite om in combinatie met een digitale meter te kiezen voor slimme aansturing van je elektronische toestellen. Denk bijvoorbeeld aan een laadpaal voor je elektrische wagen die ervoor zorgt dat je zonder pieken je wagen oplaadt of een thuisbatterij bij je zonnepanelen die eventuele pieken opvangt.
- Zijn zonnepanelen interessant in het kader van het capaciteitstarief?
  
  Zeker! Alle energie die je zelf produceert én meteen verbruikt of opslaat in een thuisbatterij, passeert niet langs je meter. Dit verbruik zorgt dan ook niet voor pieken. Stem je je verbruik af op je eigen productie, dan verlaag je niet enkel je verbruik, maar ook je verbruikspieken.
- Waar vind ik mijn piekvermogen terug bij een digitale meter?
  
  Je piekvermogen van elke maand vind je terug via Mijn Fluvius, het klantenportaal van Fluvius. Kies bovenaan in de menubalk voor Verbruik en klik door naar Toon piekvermogen. Daar zie je je piekvermogen per maand.
  
  Krijg je een afrekening met een gefactureerde periode na 1 januari 2023? Dan vind je het piekvermogen dat Fluvius ons doorgaf ook terug op je afrekening, onder de rubriek van distributie- en transportkosten.
- Hoe spreid ik mijn verbruik?
  
  Je verbruik spreiden doe je door niet te veel elektrische toestellen op hetzelfde moment te gebruiken. Elk huishouden heeft enkele grootverbruikers. Denk bijvoorbeeld aan de wasmachine, droogkast en vaatwasser. De lijst van grootverbruikers in huis is natuurlijk voor iedereen anders. Heb je een digitale meter? Dan maak je met tal van slimme oplossingen gemakkelijk inzichtelijk welke toestellen de grootverbruikers zijn. Deze handige website maakt je snel wegwijs in de mogelijkheden!
  
  Deze grootverbruikers gebruik je best niet op hetzelfde moment. De meeste moderne toestellen hebben een startuitstel-functie. Zo kan je ervoor kiezen om je vaatwasser pas aan zijn programma te laten starten op het moment dat je wasmachine klaar is.
  
  Heb je zonnepanelen? Zorg er dan voor dat je je toestellen gebruikt op het moment dat de zon schijnt. Zo verlaag je niet enkel de energie die je van het net neemt, je voorkomt ook pieken in je verbruik.
- Hoe bereken ik de piek die een toestel veroorzaakt?
  
  Dit is erg moeilijk. Vaak vind je op een energielabel het energieverbruik per uur of per cyclus terug. Dit is echter een gemiddelde van dat volledige uur of de volledige cyclus. Niet elk toestel gebruikt elk kwartier evenveel energie. Denk maar aan je wasmachine die in het begin van de cyclus het water opwarmt of op het einde van de cyclus je was droogzwiert. Het energieverbruik zal op dat moment hoger liggen dan het gemiddelde.
  
  Wat je wel kan doen, is je toestel gebruiken op een moment dat je voor de rest weinig tot geen energie verbruikt. Noteer de tijdstippen waarop je toestel aan stond. De dag erna vind je in Mijn Fluvius je energieverbruik per kwartier terug. Om tot het piekvermogen te komen, vermenigvuldig je het energieverbruik van een kwartier maal 4. Dit is natuurlijk een schatting, aangezien je op dat moment natuurlijk nog ander energieverbruik hebt dat meetelt. Denk maar aan verlichting, je ijskast en je diepvriezer.
- Welke toestellen kan ik nog tegelijk gebruiken zonder een hoge piek te veroorzaken?
  
  Dat hangt natuurlijk van het energieverbruik van je toestellen af. Een oude droogkast verbruikt bijvoorbeeld tot 5 keer meer energie dan een modern, energiezuinig model. Een Amerikaanse ijskast verbruikt ook aanzienlijk meer energie dan een klassiek model. Hoe groter de televisie, hoe groter het energieverbruik. Je wagen in enkele uren volledig opladen, zorgt voor een grotere piek dan je wagen langzaam opladen en ga zo maar door.
- Ik heb een vraag over het capaciteitstarief. Waar kan ik terecht?
  
  De website van de VREG bevat tal van filmpjes, artikels en andere informatie rond het capaciteitstarief. Gaat je vraag over jouw persoonlijke situatie, je piekvermogen of je meter? Kijk dan op Mijn Fluvius of neem contact op met Fluvius.

Toon meer vragen