5 prangende vragen rond energieopslag en de thuisbatterij

1. Welke praktische overwegingen mag ik niet over het hoofd zien?

Een thuisbatterij moet een plekje krijgen in je woning, sommige exemplaren kunnen zowel binnen als buiten geïnstalleerd worden. Plaats je de batterij buiten, dan moet deze ten allen tijde droog staan én mag ze niet rechtstreeks op de grond geplaatst worden. Voorzie voldoende plaats voor de batterij zelf en de randapparatuur zoals besturingsmodule en schakelkast en ruimte rondom de batterij voor de natuurlijke luchtstroom en koeling zodat je batterij niet overhit geraakt.

Wil je graag de batterij aan de muur bevestigen? Geen probleem, maar enkel als je muur hiertegen bestand is. Kijk dus eerst even na of de constructie stevig genoeg is om het gewicht te dragen. Een batterij met een opslagcapaciteit van 8 à 10 kWh weegt al snel 75 à 125 kg. 

Ga je echter voor een lichtere batterij van ongeveer 3 kWh (de meest optimale grootte, later hierover meer)? Dan zit je met een gewicht van 25 kilogram en een omvang van 40 bij 40 centimeter. Een stuk compacter, waardoor de batterij moeiteloos in je garage of bergruimte past.

2. Over welk budget moet ik beschikken om een thuisbatterij te kopen?

Zwaardere thuisbatterijen kosten, afhankelijk van het merk en het type, tussen 5.000 euro en 10.000 euro, inclusief installatie en bijbehorende kosten. Een redelijk hoog prijskaartje, maar gelukkig is in België zo een zware batterij geen must. Integendeel. 

Volgens onze berekeningen ligt de optimale capaciteit in België niet hoger dan 2,28 kWh. Hoe dat komt? De zon schijnt hier helaas niet voldoende om de capaciteit van een zware batterij een heel jaar rond volledig te benutten. Een compacte batterij van 2,28 kWh daarentegen kan 250 dagen per jaar volledig op- en ontladen of zorgt ervoor dat je 800 kWh extra stroom kunt verbruiken onafhankelijk van het net. 

Laat je zo een compacte batterij samen met je zonnepanelen installeren? Dan kost de upgrade voor de batterij zelf gemiddeld 1.500 euro, excl. btw. Heb je reeds zonnepanelen en overweeg je een thuisbatterij om het rendement van je zonnepanelen te behouden na de afschaffing van de terugdraaiende teller en de invoering van het injectietarief? Dan kies je voor een optimaal rendement beter voor een dubbele capaciteit en hou je rekening met een kost van 4.000 euro excl. btw. Dit is inclusief plaatsing en vervanging van je huidige omvormer door een hybride type dat je thuisbatterij kan aansturen. Of je plaatst je thuisbatterij met een aparte omvormer, naast de omvormer van je zonnepanelen. 

Tot 31 december 2023 betaal je 6% btw voor je thuisbatterij, ongeacht de leeftijd van je woning. Daarna zullen enkel woningen ouder dan 10 jaar hiervoor in aanmerking komen. Voor jongere woningen wordt dat 21%.

Wanneer je kiest voor een thuisbatterij, dan is het in eerste instantie niet om je investering snel terug te verdienen. Wel om je energieproductie zelf in handen te nemen en minder afhankelijk te worden van het reguliere elektriciteitsnet. Dankzij jouw thuisbatterij stroomt er minder energie door je digitale meter en bespaar je op je energie- en netkosten. 

Laat je een thuisbatterij samen met je zonnepanelen installeren en verbruik je zoveel mogelijk energie meteen wanneer deze overdag wordt opgewekt? Dan heb je je thuisbatterij op vijf à zes jaar terugverdiend. Als je je thuisbatterij achteraf laat plaatsen, moet je rekening houden met een terugverdientijd van 12,5 jaar. 

3. Hoeveel zonnepanelen moeten er op mijn dak liggen om voordeel te halen uit een thuisaccu voor energieopslag?

In principe heb je geen zonnepanelen nodig om een thuisbatterij te gebruiken. Je kan tijdens de goedkopere avonduren de thuisaccu opladen en zo overdag genieten van voordelige stroom. Maar het voordeel van energieopslag is het grootst in combinatie met zonnepanelen. 

Het aantal zonnepanelen dat je nodig hebt, wordt bepaald door een slimme berekening. Via een simulatie berekent de leverancier van je thuisbatterij hoeveel opgewekte energie je meteen verbruikt én hoeveel overtollige stroom je doorgaans op het net injecteert. Hoe hoger je zelfverbruik, hoe sneller je de investering in een thuisbatterij zal terugverdienen. 

Het is noodzakelijk dat jouw thuisbatterij haar laad- en ontlaadcyclussen optimaal doorloopt. Heb je meer vermogen nodig dan je zonnepanelen op dat moment kunnen leveren? Dan springt de batterij alvast bij door een stukje te ontladen. Op een later moment diezelfde zonnige dag zal de thuisbatterij weer opladen als je minder zonne-energie verbruikt dan produceert.

Tijdens de piek opwek (overdag) van je panelen zal je zo goed als altijd een productieoverschot hebben. Je moet dus rekening houden met deze momentopnames en voldoende batterijcapaciteit voorzien. Een installateur zal je met plezier helpen om dit te berekenen.

4. Hoe weet ik nu welke thuisbatterij geschikt is voor mijn situatie?

De keuze voor een thuisbatterij hangt in eerste instantie af van je elektriciteitsverbruik en je – huidige of toekomstige – zonnepaneleninstallatie. Het is niet nodig om een thuisbatterij te kiezen met een hoge opslagcapaciteit als jouw zonnepanelen je batterij niet vol krijgen.

We werken even een kort voorbeeld uit:

• Een gemiddeld gezin heeft een jaarlijks verbruik van ongeveer 3.500 kWh, of een kleine 10 kWh per dag. Op hun dak ligt een zonne-installatie van 13 panelen met een jaarlijkse opbrengst van 3.400 kWh.
• Dankzij een compacte thuisbatterij met een bruikbare capaciteit van 2,28 kWh kan dit gezin zijn zelfverbruik laten stijgen tot 50%. De helft van de opgewekte zonne-energie kunnen ze dus rechtstreeks verbruiken zonder de digitale meter te passeren.
• In de praktijk komt dat neer op jaarlijks 800 kWh dat dit gezin bijhoudt in plaats van te injecteren op het net. Dat is goed voor een jaarlijkse besparing van 200 euro op hun energiefactuur. 
• De extra investering voor deze kleine thuisbatterij bedroeg slechts 1.500 euro bovenop de installatie van de zonnepanelen. Terwijl het rendement op enkel de zonnepanelen opliep tot meer dan twaalf jaar, is het totale rendement inclusief die kleine batterij zodanig gestegen dat hun investering reeds op negen jaar terugverdiend is. En dat is bijna zo goed als het oude systeem met de terugdraaiende teller. 

Dit is een voorbeeldsituatie, om de jaarlijkse verhoudingen weer te geven.

5. Hoeveel toestellen kan ik met een thuisbatterij van stroom voorzien?

De optimale opslagcapaciteit van een compacte thuisbatterij is 2,28 kWh met een typisch vermogen van 1,25 kW (met pieken tot 2,5 kW). Dit wil zeggen dat jouw thuisaccu zonder problemen een continu niveau van 1,5 kW kan leveren. 

De flatscreen tv verbruikt 0,1 kWh, de wasmachine 2,3 kWh per beurt en de droogkast rekent op 3 kWh per beurt. Reken hierbij nog het opwarmen van een maaltijd in de microgolfoven aan 0,1 kWh en het branden van je spaarlampen aan 0,05 kWh. (*) Het totale verbruik voor deze avond ligt ongeveer op 6 kWh. Een volgeladen thuisbatterij van dit kaliber kan jou dus voorzien van voldoende stroom.

Wist je dat: een wasmachine met een energielabel A+ gemiddeld zo’n 0,5 tot 0,75 kWh of 10 à 15 eurocent per wasbeurt verbruikt? Het vermogen dat deze wasmachine vraagt, hangt af van welk programma je draait en in welke fase van het programma die zit. Wasmachines, zelfs de zuinigste, gebruiken voornamelijk hun piekvermogen van 2,5 kW tot 3 kWh om het water te verwarmen. Hun verbruik is dus sterk afhankelijk van de wastemperatuur en het gekozen programma. Het grootste gedeelte van de tijd zal de wasmachine minder vermogen vragen. (bron)

Kan je thuisbatterij het aan? Om deze vraag te beantwoorden moeten we kijken naar twee factoren: hoeveel stroom kWh zit er in mijn batterij en hoeveel kan ik tegelijkertijd afnemen uit de batterij? Als al jouw toestellen op korte piekmomenten samen meer dan 2,5 kW vragen, dan zal de batterij de eerste 2,5 kW leveren en het resterende vermogen via het net opvragen. In ons voorbeeld zal de thuisbatterij – als die volledig opgeladen is – ongeveer twee uur stroom kunnen leveren aan gemiddeld 1,25 kW vermogen, zelfs wanneer er enkele kortere pieken tussen zitten. Als diezelfde avond ook de vaatwasmachine moet draaien en je daarbovenop de berg was volledig wil wegwerken met een tweede ronde in de wasmachine, zal je moeten rekenen op extra stroom van het elektriciteitsnet.

(*) Dit is een fictieve opsomming voor een geschat, gemiddeld verbruik van elektrische toestellen. Dit voorbeeld dient vooral om jou een beeld te geven van de mogelijkheden

Wil je minder afhankelijk zijn van het net en je eigen zonne-energie in handen nemen? 

Raadpleeg onze voordelige tarieven voor de installatie van zonnepanelen met een geïntegreerde thuisbatterij. Wil je je huidige installatie zonnepanelen uitbreiden met een thuisbatterij? Onze experts geven persoonlijk advies op maat van je verbruik en zorgen voor een vlotte installatie.